Beeldvorming van prostaatkanker

In de afgelopen jaren is het onderzoek naar prostaatkanker in een stroomversnelling gekomen. Dat is vooral dankzij de ontdekking van prostaat specifiek membraan antigeen (PSMA), een eiwit op het celoppervlak van prostaatkankercellen. PSMA opent nieuwe deuren op het gebied van diagnose om prostaatkankercellen in het hele lichaam in beeld te brengen, maar het kan ook worden ingezet als doelwit voor therapie om heel gericht tumorcellen kapot te stralen met een radioactieve stof (radioligand therapie).

Wanneer er na behandeling van prostaatkanker een stijging is van het prostaat specifiek antigeen (PSA) in het bloed, dan is dit een indicatie dat de tumor mogelijk is teruggekomen (recidief). Het opsporen hiervan blijft moeilijk, maar sinds de introductie van PSMA PET/CT beeldvorming, is het mogelijk om tumorlocaties beter en eerder zichtbaar te maken dan met standaard beeldvorming (zoals CT- en/of botscans). Ondanks deze ontwikkelingen wordt er bij patiënten die verdacht zijn voor een recidief met erg lage PSA waarden (<0.5 ng/ml) alsnog weinig opgespoord (minder dan 50%).

PSMA PET/CT beeldvorming wordt uitgevoerd met behulp van radioactieve stoffen die gekoppeld zijn aan een klein molecuul dat gericht aan PSMA kan binden (tracer). Deze radioactieve stoffen zijn momenteel vaak gallium-68 of fluor-18. Deze twee stoffen hebben een korte halfwaardetijd (ongeveer 1 en 2 uur, respectievelijk) en daardoor moeten de beelden ook snel gemaakt worden na toediening van de radioactieve tracer. Door een radioactieve stof met een langere halfwaardetijd te gebruiken, kunnen de PSMA PET/CT beelden ook een aantal dagen na toediening gemaakt worden. Dit kan veel voordelen hebben, omdat de tracer dan namelijk meer tijd heeft om opgenomen te worden. Hierdoor zal er meer tracer bij de tumoren terechtkomen, vooral bij kleine tumoren, tumoren met lagere PSMA expressie, metastasen met verzwakte bloedtoevoer en patiënten met lage PSA waarden.